ده نکته آموزشی از ماجرای کارآفرینی عباس برزگر و دهکده اقامتی-گردشگری او در بوانات
عباس برزگر بدون شک یک کارآفرین موفق است. کارآفرینی که بدون داشتن تحصیلات دانشگاهی و سرمایه‌ی اولیه آن‌چنانی کسب و کار خود را به یکی از موفق‌ترین کسب و کارهای موجود در صنعت گردشگری در ایران تبدیل کرده‌است. چندی پیش عباس برزگر در مصاحبه با روزآفرین از خاطرات کارآفرینی خود، تلاش‌های شبانه‌روزی و سختی‌ها و مصائبی که با آن‌ها روبرو شده سخن گفت. صحبت‌های او پر از نکات آموزشی و جالب توجه بود. وقتی خاطرات و تجارب عباس برزگر را با مفاهیم و آموزه‌های کارآفرینی که در کتب و کلاس‌های آموزشی تدریس می‌شود انطباق دهیم، می‌بینیم علی‌رغم اینکه او کارآفرینی را به‌صورت تجربی انجام داده ولی اکثر موارد مهم و اساسی کارآفرینی را در کسب و کار خود لحاظ کرده است. در ادامه ده نکته آموزشی از ماجرای کارآفرینی عباس برزگر و دهکده اقامتی-گردشگری او در بوانات را جمع‌آوری کرده‌ام:
۱. انتخاب ایده‌ی کسب و کار بر اساس نیاز، مشکل یا موضوع مورد علاقه مشتریان
همانطور که عباس برزگر در صحبت‌هایش بارها اشاره کرده است، در شبی بارانی دو گردشگر آلمانی به او پناه می‌آورند و با میهمان‌نوازی او و خانواده‌اش مواجه می‌شوند و در بازگشت به کشور خود موضوع را با عده‌ای از دوستانشان در میان می‌گذارند. چند هفته بعد آن‌ها به همراه یک مترجم و این‌بار نه به‌صورت اتفاقی که به قصد دیدن عباس برزگر و روستای او به خانه‌اش مراجعه می‌کنند. وقتی عباس برزگر علاقه و اشتیاق آن‌ها در تماشای زندگی خود و روستاییان دیگر را ملاحظه می‌کند به ذهنش می‌رسد که این موضوع احتمالاً برای سایر گردشگران خارجی نیز جالب توجه خواهد بود. او می‌گوید:
” مشاهده کردم توریست‌های خارجی علاقه‌ی زیادی به دیدن خانه‌های روستایی با تنورهای گِلی و افراد مسن با دست‌های چروکیده و گاو و گوسفندهایشان دارند. اینجا بود که فهمیدم زندگی روستایی یکی از بهترین جاذبه‌هاست.”
این همان نکته‌ی اصلی برای هر ایده‌ی کسب و کاری است. اگر ایده‌ی شما نتواند مشکلی را از مشتریان حل کند، یا نیازی را از آن‌ها برطرف کند یا توانایی خلق ارزشی برای آن‌ها نداشته باشد حتی اگر به بهترین نحو هم اجرا شود به احتمال بسیار به موفقیت نخواهد رسید.
۲. استمرار در تلاش، ناامید نشدن از شکست
عباس برزگر مانند تمامی کارآفرینان موفق یک‌شبه به موفقیت نرسید. “نه” شنیدن و نایده گرفته شدن، یکی از خاطرات مشترک همه‌ی کارآفرینان است. اکثر کسب و کارهای نوپا بعد از چندین ماه و حتی چند سال به درآمدزایی می‌رسند. بارها زمین می‌خورند و تصمیمات و برنامه‌های خود را شکست‌خورده می‌بینند، ولی مجدداً با تلاش دوباره و استمرار به جاده اصلی باز می‌گردند. عباس برزگر می‌گوید:
“نزدیک به شش ماه به‌صورت رایگان کار کردم…خیلی‌ها به من خندیدند و بی‌محلی کردند. حتی به‌دلیل اینکه سواد نداشتم در ابتدا به من پروانه‌ی گردشگری نمی‌دادند.”
امید، تلاش و استمرار سه عامل بسیار مهم در موفقیت تمامی کارآفرینان است.
۳. بهبود ایده از طریق خروج از دفتر کار و حضور در بازار و ملاقات با مشتریان.
استیو بلنک در کتاب معروف و پرفروش خود، “راهنمای عملی صاحبان استارتاپ”، تاکید زیادی بر ترک دفتر کار و حضور در متن بازار جایی که نیازهای واقعی مشتریان قابل مطالعه و اندازه‌گیری‌ست دارد. بسیاری از کارآفرینان جوان ساعات زیادی از وقت خود را در دفتر کار و مقابل رایانه‌ی خود می‌گذرانند. حتی اگر زمان زیادی را به بررسی اینترنتی محصول یا خدمات خود اختصاص دهید و نیازهای مشتریان را از روش‌های آنلاین پیگیری کنید، هم‌چنان نیاز مبرمی به حضور فیزیکی و صحبت با مشتریان خود دارید. از این طریق به بسیاری از اشتباهات محتمل خود پی خواهید برد و خیلی زودتر از آن‌که متحمل ضررهای مادی یا اتلاف وقت شوید از آن‌ها با خبر می‌شوید.
عباس برزگر در ابتدا گمان می‌کرد کافی است بین گردشگران خارجی برود و از آن‌ها دعوت کند که به منزل او بیایند و غذای محلی بخورند! اشتباهی که همان روزهای اول به آن پی برد و فهمید که به جای دعوت مستقیم از گردشگران باید به سراغ آژانس‌های مسافرتی که مورد اعتماد و مراجعه‌ی بیشتر گردشگران خارجی‌اند برود. نکته جالب این است که همین راه چاره را نیز مدیون حضورش در نزدیکی جمع مشتریان هدفش بود. همانطور که خودش بارها گفته این راه چاره را یک راننده مینی‌بوس که وظیفه جابجایی گردشگران را به عهده داشت با او در میان گذاشت.
۴. مشاهده، گرفتن بازخورد و اِصلاح امور
مشاهده (Observation) یکی از موضوعات مهم در راه‌اندازی هر کسب و کاری است. از مرحله‌ی ایده‌یابی (خلق ایده) گرفته تا مراحل بهبود و توسعه و اجرا و مراحل فروش و بازاریابی همه و همه در گروی مشاهدات دقیق و واقع‌بینانه‌ی بنیان‌گذاران خواهد بود. یک کارآفرین موفق کسی است که چشمان تیزبین و گوش‌هایی شنوا داشته باشد و نشانه‌های اطراف را به‌خوبی درک و تحلیل کند.
عباس برزگر در این مورد بسیار خوب عمل کرده‌است. به گفته‌ی آقای برزگر بسیاری از تغییرات در نحوه‌ی پذیرایی، محل سکونت گردشگران و برنامه‌ی گردشگری آن‌ها بر اساس مشاهدات شخص ایشان از رفتار و بازخوردهای میهمانانش بوده است. او به خوبی متوجه علاقه‌ی گردشگران به محصولات غذایی ارگانیک شد و بر همین اساس صبحانه و نهار و شام دهکده‌ی خود را به استفاده کامل از محصولات ارگانیک تغییر داد. عباس برزگر با مشاهده حساسیت گردشگران خارجی به امر بهداشت و پاکیزگی، در وسایل و امکانات پذیرایی دهکده‌ی خود تغییرات لازم را اعمال کرد. با مشاهده علاقه‌ی میهمانان خارجی به عروسی‌های سنتی عشایر و لباس‌های محلی آن‌ها، برنامه بازدید از عشایر و حضور در سیاه‌چادرهای آن‌ها را در برنامه‌ی اصلی بازدید از دهکده‌ی گردشگری خود قرار داد. البته ناگفته نماند، به دلیل زندگی ساده و روستایی عباس برزگر و دور بودن او از هر گونه فناوری و منابع یادگیری استانداردهای زندگی مدرن، برخی از این مشاهدات بنا به اظهار خود او با گذشت زمان به‌دست آمد.
۵. بهبود مستمر
در دنیای کسب و کار، به‌خصوص بین کارآفرینان و صاحبان کسب و کارهای نوپا، سرعت تغییرات، روزانه و حتی در بعضی حوزه‌ها ساعتی خواهد بود! به‌دلیل اندازه کوچک، کسب و کارهای نوپا این مزیت را دارند که هر روز با استفاده از تحلیل‌ها و نظرات مشتریان تغییرات لازم را در کسب و کار خود اعمال کنند. کاری که عباس برزگر از روز اول انجام داده و هم‌چنان به آن متعهد است. او هر روز به دنبال ایجاد بهبود و ارزش‌آفرینی بیشتر برای مشتریانش است.
۶. شبکه‌سازی
شبکه‌سازی (Networking) یکی از ابزارها در راه موفقیت کارآفرینان است. معمولاً در شروع هر کارآفرینی به‌دلیل منابع مالی و انسانی محدود، بهترین و اقتصادی‌ترین روش استفاده از روابط بین انسان‌هاست. شبکه‌سازی به شما فرصت می‌دهد از توانایی‌ها و قابلیت‌های دیگران مطلع شوید و با ایجاد رابطه‌ای مناسب بتوانید در مواقع نیاز از این روابط کمک بگیرید.
یکی از هوشمندانه‌ترین کارهایی که عباس برزگر انجام داده‌است را از زبان خودش بخوانید:
” اتوبوس مهمانان خارجیم را امروز درب یک مغازه نگه می‌دارم، فردا در مقابل یک مغازه‌ی دیگر. وسایل مورد نیازم را از چندین جا تهیه می‌کنم. توریست‌ها را یک روز به این روستا می‌برم و یک روز به روستای کناری. سعی کردم منابع درآمدی را تقسیم کنم.”
او با ایجاد یک شبکه بین خود و روستاییان دیگر، علاوه بر جلب حمایت آن‌ها، جاذبه‌ی گردشگری جدیدی را هم برای میهمانان خود تدارک دیده‌است.
۷. اختصاص بودجه‌ی کافی برای توسعه‌ی کسب و کار
بسیاری از سرمایه‌گذاران یکی از فاکتورهای اساسی ارزیابی عملکرد کسب و کارها را نسبت بودجه تحقیق و توسعه به کل درآمد آن کسب و کار می‌دانند. هر چند برای این بودجه درصد ثابتی وجود ندارد، ولی معمولاً در کسب و کارهای نوپا و کوچک بیش از ۵۰ درصد از درآمد باید صرف تحقیق و توسعه‌ی محصولات یا خدمات جدید شود.
عباس برزگر به صراحت می‌گوید حتی بعد از رسیدن به مرحله‌ی سودآوری، هم‌چنان درصد بالایی از درآمد صرف توسعه‌ی کسب و کارش و بهبود وسایل پذیرایی و از همه مهم‌تر ساخت بخش جدیدی به نام تونل زمان می‌شود.
۸. درخواست کمک!
ترس از رد شدن و نه شنیدن، نداشتن اعتماد به نفس و برعکس در بعضی موارد غرور زیاد و بی‌جا بعضاً باعث می‌شود که کارآفرینان جوان از درخواست کمک از اطرافیانشان خودداری کنند. به یاد داشته باشید، به عنوان یک کارآفرین که تازه کسب و کار خود را شروع کرده‌است، منابع شما محدود است؛ همانطور زمان شما! بهترین راه کنار گذاشتن خجالت و یا غرور و کمک گرفتن از اطرافیان است. همیشه از نظرات، مشاوره و کمک‌های اطرافیان، حتی غریبه‌ها استفاده کنید. تجارب کارآفرینان موفق نشان داده است که ایده‌ها و فرصت‌های جالبی از این راه نصیبتان خواهد شد.
در داستان کارآفرینی عباس برزگر، در مراحل مختلف افراد بسیاری به او کمک کردند، از راننده مینی‌بوسی که اولین بار به او توصیه کرد بازاریابی را از طریق آژانس‌های مسافرتی انجام دهد تا روستائیان دیگر که به او و میهمانانش اجازه حضور در منازل و مجالس عروسی خود را دادند. اعضای خانواده‌ی او از روز اول تا الان حامی و پشتیبان او بودند و به گفته عباس برزگر بدون کمک آن‌ها جلب رضایت مشتریان هیچ‌گاه میسر نمی‌شد.
۹. یادگیری مستمر
با شروع کارآفرینی، به خصوص در حوزه‌ی کسب و کارهای نوپا، ساعات زیادی از روز صرف رسیدگی به امور اجرایی خواهد شد. این موضوع بعد از چند ماه تبدیل به یک روتین شده تا جایی که به‌روز ماندن و فرآیند کسب دانش جدید کم‌کم از برنامه‌ی روزانه‌ی بنیان‌گذاران خارج می‌شود. به همین دلیل است که اکثر کارآفرینان باتجربه و نویسندگان مطرح حوزه‌ی کسب و کار، کارآفرینان جوان را، علاوه بر مطالعات مرتبط به این حوزه، به شرکت در سمینارها، کارگاه‌های آموزشی و حتی نمایشگاه‌های مختلف توصیه می‌کنند. هدف جذب دانش جدید و به‌روز بودن در دنیایی است که جریان اطلاعات در آن سرعت بی‌سابقه‌ای یافته است.
عباس برزگر از آن دسته از کارآفرینان تجربی است که از ابتدا کسب و کار را در خود بازار و نه در محیط‌های آموزشی یادگرفته است. اما به‌خوبی به فاکتور آموزش آگاه است. او در همان سال‌های اول از مسئولین خواسته بود به جای اهدای جایزه او را به کشورهای دیگر اعزام کنند تا دانش خود در صنعت گردشگری را به‌روز کند. او هم‌چنان برای یادگیری و به‌کارگیری دانش و تجربه‌ی موجود در این صنعت تلاش می‌کند.
۱۰. بازاریابی با کم‌ترین هزینه‌ی ممکن
همانطور که پیش از این نیز اشاره شد، در آغاز کارآفرینی شما معمولاً منابع مالی چندانی در اختیار نخواهید داشت. از طرفی بازاریابی یکی از مهم‌ترین مراحل هر کسب و کاری است. با در نظر گرفتن این موارد، بهترین راه استفاده از کم‌هزینه‌ترین روش‌های بازاریابی است. بازاریابی دهان به دهان یکی از بهترین این روش‌هاست.
اگر چه عباس برزگر در تهیه وب‌سایت کوتاهی کرده، ولی شهرتی که در نتیجه‌ی میهمان‌نوازی خوب و مشتریان راضی به‌دست آورده این نقیصه را به‌خوبی پوشش می‌دهد. او می‌گوید:
” یاد گرفتم منی که سایت ندارم، ایمیل ندارم، برای موفقیت و جذب توریست‌های بیشتر فقط یک راه دارم؛ جلب رضایت مشتری! یک مسافر راضی برود تا ده مسافر دیگر بیایند، ده مسافر راضی بروند تا ۱۰۰ توریست دیگر بیایند.”
با همین استراتژی، وقتی نام او و دهکده‌ی سیاحتی-گردشگری‌اش را در اینترنت جستجو کنید در سایت‌های متعدد مسافرتی، توصیه‌های گردشگرانی را ملاحظه خواهید کرد که بعد از سفر به ایران و بازدید از بوانات سایر گردشگران دیگر را به انجام این مسافرت ترغیب کرده‌اند.
این ده نکته آموزشی گوشه‌ای از عوامل موفقیت عباس برزگر، یکی از موفق‌ترین کارآفرینان صنعت گردشگری در ایران بود. قطعاً برای رسیدن به چنین موفقیتی عوامل بسیار دیگری دست به دست هم داده‌اند. در خاتمه مجدداً جمله‌ای که عباس برزگر در مصاحبه خود با روزآفرین بر گفتن آن تاکید بسیاری داشت را ذکر می‌کنم: “نابرده رنج گنج میسر نمی‌شود”.
نویسنده: پیام انصاری
نظرات
نظری ثبت نشده.