مقالات چگونه مغز خلاق داشته باشیم,تقویت سایت خلاق,هیپنوتراپیچگونه در نقاشی خلاق باشیم,دانلود چگونه خلاق شویم,مقالات چگونه مغز خلاق داشته باشیم,دانلود چگونه خلاق شویم,

فرایند خلاقیت

دررویکردی عمومی، نگاه به خلاقیت، منظری توسعه مدارانه و جهت گیری اثر بخش را به همراه دارد. خلاقیت از دیرباز عنصری تماماً ذاتی و نهادینه شده و تقریباً موروثی قلمدادشده ولی آنچه که امروز به عنوان نگرش خلاقانه، طراحی خلاقانه، استعدادخلاق و بیشتراز همه تفکر خلاق موسوم است ، پارادایمی فراتر از عنصری با رویکردی درونی است. نگاهنوین به خلاقیت، آن را آموزش محور و پرورش مدار میداند و تقویت و فعلیت آن را در چارچوب شئون فکری و حوزه های عملی ممکن میشمارد.

● تعریف خلاقیت

کارشناسان، خلاقیت را «توانایی نگاه جدید و متفاوت به یک موضوع» (ورتهایمر ۱۹۴۵) «فهم بهتر و سازماندهی شده» (کلی و راجرز ۱۹۶۵) «حدس زدن یا منظم کردن فرضیه ها» (تورنس ۱۹۶۵) «فهم ناخودآگاه و هدایت شونده به سوی بینشهای جدید» «توردوریکاردز ۱۹۸۸) «تولید ایدههای جدید و مفید» (آمیلی ۱۹۶۶) «تفکر جانبی دربرابر تفکر عمودی» (ادوارد دوبونو ۱۹۶۶) «تفکر واگرا در برابر تفکر همگرا» (گیلفورد۱۹۶۶) «معرفی پدیده ها یا روش های جدید و توانایی خلق کردن با نیروی تخیل» (گات لوییس۲۰۰۰) «ارائه رهیافت های جدید و غیرمعمولی و اثربخش» (پاپالیا ۱۹۸۸) و «برقرار کردنارتباطات جدید» (استنبرگ و اوهارا ۱۹۹۷) تعریف کردهاند.
در نگاه ما «خلاقیت برایند نیروهای تخیلی و تعقلی فرد است که با استفاده از دانسته های قبلی و کشفیات جدید،‏ قالب های ذهنی و محدودیت های فکری او رادر هم می شکند و رهیافت هایی نو برای حل مسئله ارائه می دهد».

قوه تعقل و قوه تخیل انسان در دو سوی طیف ذهنی انسان قرار داردو خلاقیت محصول پرورش متناسب و همگون این دو قوه است و چه بسا رشد ناهمگون یکی ازاین دو قوه انسان را به دام جمود فکری یا خیال پردازی و مالیخولیایی بیندازد.
خلاقیت بر دو پایه تصورات و تعقلات بنا نهاده شده است که برایندآنها منجر به تولید ایده های خلاقانه می شود و انسان های خلاق عموماً کسانی هستند که این دو قوه را به خوبی در وجودشان پرورش داده باشند و از برایند این دو در جهت مقاصد و اهداف خود استفاده کنند.

● تصورات مؤثر در خلاقیت

تصورات مؤثر در خلاقیت، عبارتند از:

▪ تصورات مثبت یا حدس زننده: تصوراتی که ما از چیزهای لذت بخش و اتفاقاتی که دوست داریم برای مان بیفتد در ذهن می سازیم. مانند تصورات بصری که به ماامکان می دهد هر تصویر فکری دلخواه را در مغز به وجود آوریم.

▪ تصورات بازسازنده:

تصوراتی که ما را قادر می سازند تا تصویرهای گذشته را به طور غیرارادی در مغز خود بازسازی کنیم.

▪ تصورات ساختاری:

حس ذاتی برای تجسم اشکال سه بعدی و توانایی غریزی برای ساختن تصویری واضح و سه بعدی در مغز از نقش های مسطح، مانند قدرتی که هوانوردان را در فرودآوردن هواپیما به زمین در پروازهای بدون دید یاری می کند.

▪ تصورات جانشینی:

تصوراتی که به وسیله آن ها می توانیم خود را به جای دیگران قرارداده و در غم ها و شادی های آن ها شریک شویم.

▪ تصورات پیشبینی کنند:

تصوراتی که انسان را قادر میسازند تا در مورد آینده حدس زده وآن را پیشبینی کند.

مقالات چگونه مغز خلاق داشته باشیم,تقویت سایت خلاق,هیپنوتراپیچگونه در نقاشی خلاق باشیم,دانلود چگونه خلاق شویم,مقالات چگونه مغز خلاق داشته باشیم,دانلود چگونه خلاق شویم,

● فرایند خلاقیت

بعد از تعریف خلاقیت و درک چیستی آن، میبایستی با فرایندی که برای دستیابی به راه حل های خلاقانه طی میشود، آشنا شویم. فرایند حل خلاقانه مسائل،دارای الگویی شش مرحل های است.

۱) مرحله اول: حقیقت یابی

حقیقت یابی شامل گام های زیر است:

▪ تعریف مسئله: در این مرحله فرد مسائلی را که باید حل کند شناسایی و انتخاب میکند.

▪ آماده سازی:

جمع آوری و گزینش داده های مربوط به موضوع که این دادهها شاملدانشی که از قبل در ذهن وجود داشته به علاوه دانشهایی است که جدیداً برای حل خلاق مسئله جمع آوری میکنیم.

نکته ای که در مورد جمع آوری داده ها باید مورد توجه قرار گیرد ایناست که جمع آوری اطلاعات در حجم زیاد و با شیوه ای نامناسب، باعث عدم رشد خلاقیت می شود. جان لیتکس متخصص علوم تربیتی امریکا گفته است «اطلاعات ممکن است قدرت تصوررا خفه کند» به همین دلیل، روش صحیح جمعآوری دادهها باید مورد توجه قرار گیرد. لذاباید «به حقایق برجسته در زمینه مربوطه پرداخته و بعد شروع به تدبیر فرضیات ممکنکنیم سپس دوباره به مرحله ابتدایی برگشته و تمام حقایق موجود در آن زمینه را موردبررسی قرار دهیم» (ریمون کیوی و لوک وان کامپنهود ۱۹۸۸).

۲) مرحله دوم: پالایش

داده های جمع آوری شده نیاز به پالایش و طبقه بندی اساسی دارد تا اطلاعات سره از ناسره را از هم جدا کرده و میان اندیشه ها و مطالب مناسب و بیهوده تفکیک قائل شویم و آن هایی را که به درد نمیخورند در سطل زباله ای بزرگ بریزیم.

۳) مرحله سوم: تجزیه و تحلیل

در این مرحله، فرد در عمق اطلاعات دریافتنی به کنکاش و جست وجو می پردازد و مطابق با مسئله و هدفی که از حل مسئله دارد، از اطلاعات استفاده میکند. البته بخشی از این تلاش به صورت ناآگاهانه بوده و ذهن به طور ناخودآگاه به پردازشاطلاعات در ذهن میپردازد که به آن «دوره کمون» (والاس ۱۹۲۶) نیز گفته می شود.

۴) مرحله چهارم: ایدهیابی

در این مرحله، به کمک داشته های ذهنی که در مراحل اول تا سوم طی فرایندهای ویژهای جمع آوری و پردازش شده اند، فرد شروع به تولید ایده های خلاقانه میکند که شامل گامهای زیر است:

▪ ایجاد ایده ها: تدبیر ایده های آزمایشی موقت به عنوان سرنخ های ممکن

▪ پروراندن ایده ها: این مرحله با انتخاب مفیدترین ایده های حاصله و افزودن یا تغییر و ترکیب آنها که منجر به ایجاد ایدههای جدیدتر و متکاملتر میشودانجام میپذیرد.

۵) مرحله پنجم: راه حل یابی

این مرحله شامل دو گام زیر است:

▪ ارزشیابی فرد: فرد از این طریق بهترین ایده های تولید شده را انتخاب میکند.

▪ گزینش: انتخاب راه حل نهایی از میان ایده های گزینش شده وپیاده سازی آن

۶) مرحله ششم: بازخوردگیری

این مرحله، پس از پیادهسازی ایده هایی که در مرحله پنجم گزینش شد، صورت می گیرد. با گرفتن بازخورد مناسب ضعف ها و کاستی های ایده ها مورد بررسی قرارگرفته و با استفاده از تجربیات عملی، ایده ها متکامل تر و عملی تر میشوند.

طی این مراحل، در مرحله اول تا سوم فرد با استفاده از نیرویتعقل به جمعآوری اطلاعات و بازپروری آنها میپردازد. در مرحله چهارم که اوج تعاملقوه تفکر و تخیل است و باید آن را هنگامه بروز جوانه های خلاقیت در ذهن آدمی دانست،با استفاده از قدرت تصور و خیال پردازی و با کمک داده های پردازش یافته مراحل قبل،ذهن موفق به ابداع ایده های درخشان می شود. در مرحله پنجم و ششم به کمک قوه داوری وقضاوت که خود از شئون تفکر است و پیشتر در مورد آن توضیح داده شد، بهترین وعملیترین راهها را انتخاب و با گرفتن بازخورد مناسب به کمک تفکر علت و معلولی وقضاوتی، یافتههای ذهنی را به راه حل های عملی و کارامد تبدیل می کنیم.

مقالات چگونه مغز خلاق داشته باشیم,تقویت سایت خلاق,هیپنوتراپیچگونه در نقاشی خلاق باشیم,دانلود چگونه خلاق شویم,مقالات چگونه مغز خلاق داشته باشیم,دانلود چگونه خلاق شویم,

● ویژگی های افراد خلاق

افراد خلاق عموماً ویژگی های دارند که آنها را از سایر مردم متمایز میکند. این ویژگی ها که همان ظهور و بروز نیروهای تفکری و تخیلی انسان درمنظر و دیدگاه دیگران و تحقق عملکردهای آنها در عالم خارج است، عبارتند از:

▪ هوش:

افراد خلاق، همواره به اندازه کافی از هوش برخوردارند. یعنیلزوماً انسانهای دارای هوش بالا، انسانهای خلاقی نیستند. بلکه کسانی خلاق هستند که توانسته اند هوش خود را به نحو مطلوبی تربیت و سازماندهی کنند.

▪ سیالیت فکری:

از توانایی ایجاد سریع تعداد زیادی ایده برخوردار است.

▪ انعطافپذیری ادراکی:

توانایی دست کشیدن از یک قاعده و قانون و چارچوب و یافتن چارچوب های جدید را دارند. به بیانی دیگر، ذهن آنها بهتر و سریعتر میتواند قالب شکنی کند و به الگوهای جدید دست یابد.

▪ ابتکار:

توانایی و تمایل به ایجاد جواب های غیرمعمول و مرسوم را در واکنش به محرک های محیطی دارند. تنوع طلبی و بیزاری از انجام کارها به صورت روتین از دیگرخاصیت های این ویژگی است.

▪ استقلال رأی و داوری:

به خود متکی بودن و سنجش افکار و ایده ها بر مبنای منطق واستدلال به دور از وابستگی ها و غوغا سالاری ها و عدم تمایل به همرنگی با جماعت ازدیگر ویژگی های این افراد است.

▪ اعتماد به نفس:

به توانایی خود اعتماد و باور دارند و تصویری واقعی از امکانات و حدود توانمندی های خود دارند.

▪ خطرپذیری: از انتقاد و شکست ترسی ندارند و اشتباهات رافرصتهایی برای یادگیری تلقی میکنند.

▪ تمرکز ذهنی:

به طور فعال و پر تلاش، هم از نظر ذهنی و هم از نظر عملی، بهایده میپردازند.

▪ دانش: افراد خلاق، سالهای زیادی را برای کسب دانش و تسلط برموضوع مورد علاقه خود صرف میکنند و علاوهبر آن همواره در حال توسعه دائمی دانشوآگاهی خود هستند.

▪ پیشینه تاریخی:

افراد خلاق، عموماً در زندگی دچار رخدادهای متنوعی بودهاند وبعضاً فقدانهای بزرگی نظیر والدین یا امکانات مالی داشتهاند. این فقدان ها عموماً موجب برانگیختن احساس نیاز شده و فرد را واداشته اند تا در جهت رفع نیاز خود به راه حل های خلاقانه بیندیشد.

▪ نیاز به کسب موفقیت:

افراد خلاق نیاز دارند در کسب هدف های خود، به موفقیت هایی دستپیدا کنند. این نیاز منبعی قوی و دلگرم کننده برای تلاش مضاعف فرد در زمینه دستیابیب ه راه حل های تازه، ریسکپذیری بیشتر و تمرکز قویتر بر روی موضوع است.

● موانع بروز خلاقیت

شاید اولین سؤالی که بعد مطرح شدن بحث خلاقیت و ویژگی های انسانهای خلاق به وجود میآید، این باشد که بهرغم اینکه تقریباً تمام انسانها دارایدو قوه تفکر و تعقل هستند، چرا عدهای خلاق و سرشار از ایدههای نو و بدیع هستند وگروهی دیگر بیابان لم یزرعی هستند خالی از هر گونه نسیمی که اندکی بوی تمایل برایکارهای جدید، نو، متنوع و متفاوت از گذشته را دارد؟ پارهای از این دلایل عبارتند از (آبایی ۱۳۸۲):

▪ گمان اینکه مسئله تنها یک راهحل درست دارد

▪ سعی بر اینکه همیشه منطقی باشیم

▪ طاعت بی چون و چرا از قوانین

▪ ترس از ابهامات و علاقه به مشخص بودن همه چیز

▪ اصرار بر اینکه همیشه عملی فکر کنیم

▪ ترس از شکست و پرهیز از انجام کارهای مخاطره انگیز

▪ عدم تفریح و سرگرمی

▪ تخصص پیدا کردن تنها در یک کار

▪ ترس از احمق جلوه داده شدن توسط دیگران

▪ اعتقاد نداشتن به اینکه میتوانیم خلاق باشیم

● راههای پرورش خلاقیت

پیشتر گفته شد که خلاقیت، برایند نیروهای تعقلی و تخیلی انساناست که قالب های ذهنی را میشکند و ایدههای نوآورانه را به ذهن متبادر میسازد. بنابراین، به خاطر پرورش خلاقیت باید کارهایی انجام دهیم که از طرفی دانش و تجربه ما را که به عنوان ماده خام خلاقیت هستند بالا ببرد و از طرف دیگر شیوه تفکر ما رااصلاح و هدایت کند و از سویی قدرت تخیل ما را بهبود بخشیده و امکان تصورسازی به مابدهد.
میدانیم که خلاقیت نوعی تکاپوی فکری و ذهنی برای دستیابی بهاندیشههای بدیع است. پس کارهایی که بتواند ذهن را در این راستا به تکاپو وا دارد وبه ما فرصت اندیشیدن و تبلور آن را در جهان خارج بدهد، موجب افزایش خلاقیت میشود.

مقالات چگونه مغز خلاق داشته باشیم,تقویت سایت خلاق,هیپنوتراپیچگونه در نقاشی خلاق باشیم,دانلود چگونه خلاق شویم,مقالات چگونه مغز خلاق داشته باشیم,دانلود چگونه خلاق شویم,

▪ تجربه:

غنیترین منبع سوخت و عاملی است که موجب میشود انسان بتواندایدههای خلاقانه ارائه بدهد.
تجربه را میتوان از انجام کارهای متنوع و مخاطرهانگیز، مسافرتمخصوصاً با شرایط سخت و مصیبتبار و به مکانهای دور افتاده، تماسهای شخصی با دیگرانبویژه کودکان، خواندن شرح حال افراد، تماشا کردن تلویزیون، گوش کردن رادیو و … به دست آورد.

▪ بازیهای فکری:

حل معما، جدول، شطرنج، کلمات متقاطع، بیست سوالیها، بازی درهوای آزاد، حل مسائل ریاضی بخصوص مسائل هندسه و احتمال که نوعی ورزش ذهنی هستند درتقویت قدرت تفکر موثرند.

▪ کوشش زیاد:

آنچه موجب خلاقیت میشود، لزوماً هوش و نبوغ فوق العاده نیست بلکه کوشش مضاعفی است که افراد خلاق انجام میدهند تا مغز را به تصور وا دارند. سختکوشی وعادت کردن به کار و تلاش ما را در هنگام تولید ایده های خلاقانه یاری میکند.

▪ دانش:

بروز ایدههای نو نیاز به دانش فراوان دارد. در حقیقت دانش ماده اولیه تصورسازی است توسعه دائمی دانش و اطلاعات وسیع در بروز ایدههای خلاقانه نقشبیبدیلی دارند.

▪ روحیه پرسشگری:

تقویت روحیه پرسشگری و اینکه انسان از طرح سوالهای به ظاهرکودکانه واهمه نداشته باشد و سوالهای چالش برانگیز مطرح کند، باعث پرورش کنجکاوی درانسان میشود و ساختارشکنی قالب های ذهنی را تسریع میکند.

ماهنامه صنعت خودرو

در ادامه بخوانید:

مقالات پرورش خلاقیت
تقویت هوش و خلاقیت به روش خود هیپنوتیزم
هیپنوتراپی پنهان افزایش هوش و خلاقیت
دانلود رایگان فایل های آموزشی
دانلود رایگان فایل های انگیزشی
مقالات تقویت هوش و حافظه

چگونه مغز خلاق داشته باشیم,سایت خلاق,چگونه در نقاشی خلاق باشیم,چگونه خلاق شویم,چگونه مغز خلاق داشته باشیم,سایت خلاق,چگونه در نقاشی خلاق باشیم,چگونه خلاق شویم,